Ministerie van Defensie

In mei 2021 publiceerde het Adviescollege ICT-toetsing het volgende BIT-advies over het Defensieprogramma GrIT (Grensverleggende IT). De zorgen over dit megaprogramma worden bepaald niet weggenomen. Op deze site eerder geconstateerde problemen en risico’s worden nu ook door het Adviescollege geconstateerd en er kan worden getwijfeld aan adequate reacties van Defensie.

In het najaar van 2020 bracht het BIT een nieuw advies uit over het programma GrIT van het ministerie van Defensie. Deze keer was het advies positief. Maar het advies en de daarop volgende brief van Staatssecretaris Visser nemen de zorgen bepaald niet weg.

Integendeel: de belangrijkste risico's zijn niet weggenomen maar lijken veronachtzaamd. De veelgenoemde Governance is niet op orde, het heeft er nog altijd alle schijn van dat de programmaorganisatie uiterst warrig is en dat daarmee behoorlijk opdrachtgeverschap, een belangrijk punt volgens het BIT, nog altijd ernstig te wensen over laat en zal laten. Met zeer ernstige gevolgen voor het programma.

Eerder reageerde ik op het advies van het Bureau ICT Toetsing (BIT) over GrIT, het programma dat de ICT van Defensie op een hoger plan zou moeten brengen.

Vervolgens stuurde staatsecretaris Visser op 18 februari 2020 een brief naar het parlement, vergezeld van een rapport van de Algemene Bestuursdienst. De Algemene Bestuursdienst presenteert zich hier als een consultancy, genaamd ABDTOPConsult.

Het Bureau ICT Toetsing (BIT) heeft geadviseerd om GrIT, het programma dat de ICT van Defensie op een hoger plan moet brengen, fundamenteel anders aan te pakken of zelfs te stoppen. Een bijzonder schokkend rapport dat herinneringen oproept. Hoewel de inhoud volledig anders is, doen aanpak en aansturing sterk denken aan een eerder Defensieproject dat bepaald niet succesvol verliep.

Herhaling van SPEER? Want: ICT-projecten komen in de problemen omdat het ICT-projecten zijn.

Enige tijd geleden werd mijn aandacht getrokken door een artikel op Computable.nl met als titel “Dictu kiest toch voor zaaksysteem Atos”. Na het lezen van dit artikel kreeg ik het gevoel dat er weer een SPEER-project werd opgetuigd bij de Nederlandse overheid.

Want de overeenkomsten liggen aan de oppervlakte.

In het vorige deel van deze serie werd beschreven waarom en hoe SPEER tot zoveel problemen heeft geleid.

Laten wij, vooral ook omdat grote groepen bij Defensie een PRINCE2 training hadden doorlopen, SPEER eens benaderen vanuit een PRINCE2 perspectief. Daarbij moet direct worden aangetekend dat de PRINCE2 aanpak bepaald niet voor de hand liggend of aan te raden was geweest voor deze omvang en complexiteit. Maar wijze lessen kunnen wel worden getrokken.

In het vorige deel van deze serie blogs ging ik in op de visie van PRINCE2 op projecten en hoe die visie haaks staat op de organisatiecultuur die in veel grote organisaties aanwezig is. Een organisatiecultuur die zich richt op efficiëntie door specialistische hokjes: het Taylorisme.

Dit vervolg laat zien hoe verwoestend deze organisatiecultuur uitwerkte in een van de meest groteske mislukkingen die ik de laatste jaren heb zien voorbijkomen. Het gaat om het project SPEER bij het Ministerie van Defensie. Hoewel de schaal van dit project buitengewoon was, komt dit soort projecten - en het mislukken daarvan - heel vaak voor, maar dan op een (veel) kleinere schaal.