Taylorisme: een self fulfilling prophecy

De vorige blog in deze serie ging over de negatieve effecten van de organisatiecultuur die op de visie van Frederick Taylor zijn gebaseerd. De klanten van deze organisaties merken dat zij lage kwaliteit ontvangen tegen hoge kosten. Zij merken ook dat zij te maken krijgen met veel bureaucratie en moeten leven met de standaard die door de leverancier wordt opgelegd: “any colour as long as it is black”.

Vanwege efficiëntie is de organisatie intern opgedeeld in specialistische afdelingen die alle intern gericht zijn op hun eigen specialisatie. Als gevolg daarvan zijn managers krampachtig bezig om toch enige communicatie en samenwerking te bewerkstelligen in vele vrijwel zinloze vergaderingen. Een vergadercultuur? Een resultaat van Taylorisme. En voor de buitenstaander een goede indicatie van deze organisatiecultuur.

In een Tayloriaanse organisatiecultuur heeft de werkvloer het niet voor het zeggen. Het werk wordt sterk gecontroleerd door de moderne equivalent van Taylor die met een stopwatch in de hand de efficiëntie van de productiemedewerker controleerde. Is het niet merkwaardig dat grote, machtige inefficiënte stafdelingen zoals Financiën, HR en tegenwoordig ook ICT bepalen hoe de productiemedewerkers hun werk kunnen en mogen doen? In zijn succesvolle boek The Goal sprak ook Eliyahu Goldratt zijn afschuw en verwondering uit over deze bizarre praktijken.

Ministerie van Veiligheid en Justitie

Waar de disfunctionele Tayloriaanse organisatiecultuur toe kan leiden, toonde de afgelopen week weer eens pijnlijk aan. De commissie Oosting velde een hard oordeel over het Ministerie van Veiligheid en Justitie waar de chaos dusdanig was dat er niet eens een doofpot kon worden georganiseerd.

Jeugdzorg

Verder was een tragisch voorbeeld in het nieuws van falende jeugdzorg; allerlei, ongetwijfeld zeer efficiënte en gespecialiseerde instanties die hopeloos falend langs elkaar heen werkten. Dit is helaas verre van uniek.

Wantrouwen; daarom procedures 

Het Taylorisme heeft als aan van de kenmerken dat medewerkers vol wantrouwen worden bejegend. Daarom wordt het werk zoveel mogelijk gestandaardiseerd met instructies en procedures. Medewerkers werken op de automatische piloot en eigen initiatief wordt niet op prijs gesteld.

Through the Wormhole

In een aflevering van de populairwetenschappelijke serie Through the Wormhole werd aangetoond wat de gevolgen zijn van groepen mensen die op de automatische piloot acteren en van mensen die ervan overtuigd worden dat vrije wil niet bestaat en dus geen initiatief hebben.

Uit deze aflevering van Through the Wormhole blijkt dat doorstroming op een treinstation niet optimaal is zonder obstakels die ervoor moeten zorgen dat mensen moeten nadenken over hun route.

Maar nog aardiger is het experiment van Jonathan Schooler (vanaf minuut 33) waar proefpersonen worden onderworpen aan boodschappen over het al dan niet bestaan van vrije wil.

Telling people that there is no such thing as free will to some degree undermine their capacity to act in a moral manner

Jonathan Schooler

Uit dit experiment bleek dat integriteit afnam bij proefpersonen die door boodschappen die vrije wil afwezen. Hieruit kan ook blijken, zoals in de vorige blog gesteld, dat medewerkers zich onder het juk van Taylorisme precies zo gaan gedragen als hoe Taylor ze zag; een klassiek geval van self fulfilling prophecy. Zij hebben immers onder dat regime geen vrije wil.

Maatregelen Ministerie Veiligheid en Justitie

Om weer even terug te komen op het ministerie van Veiligheid en Justitie: Minister Van der Steur heeft volgens eigen zeggen een cultuuromslag ingezet. Dat valt helaas ernstig te betwijfelen. Binnen de overheid wordt de Tayloriaanse cultuur als vanzelfsprekend gezien; zeker binnen liberale kringen wordt ook graag gesproken over budgetten en efficiëntie. Waar cultuur altijd een weerbarstig onderwerp is om te veranderen, werkt de wijdere omgeving van dit ministerie daarom ook bepaald niet mee aan een cultuuromslag.

Over de auteur

Specialist in effective change.

Accredited MSP™ and PRINCE2® trainer.

comments powered by Disqus